http://jpilsudski.org/images/stories/grafiki_w_artykulach/Kryzys_konstytucyjny_1922_r./sejm_ustawodawczy.jpg
Wygrana przez Polskę Bitwa Warszawska teoretycznie powinna wzmocnić pozycję Piłsudskiego, w praktyce rozpoczęła jednak nieustającą batalię na scenie politycznej. W Polsce nadal podzielonej politycznie, wyznaniowo i narodowościowo zaczęły narastać rozwarstwienia społeczne i klasowe. Dotychczasowy podział władzy na przedstawicieli arystokracji, ziemiaństwa i kościoła, ustanowiony jeszcze przez władze okupacyjne, miał dokładne odzwierciedlenie w liniach programowych i politycznych partii, które po wyzwoleniu nagle zaczęły się tworzyć, rozmnażać i pączkować. Był to także dość przybliżony przekrój polskiego społeczeństwa porozbiorowego.
http://www.sn.bitserwis.pl/stronnictwo/files.stronnictwo-narodowe.webnode.com/200000023-434eb44483/snp_logo.gif
Nie wnikając bliżej w motywy i przesłanki kierujące poszczególnymi liderami partyjnymi, można przyjąć, że po wyklarowaniu się sytuacji militarnej, oraz wynikającej z łączenia się partii i stronnictw o podobnym charakterze i celach, działających wcześniej w różnych zaborach, na polskiej scenie politycznej pozostały trzy główne obozy polityczne będące odpowiednikami ówczesnych warstw społecznych, politycznych, i ekonomicznych. Działalność w wolnej Polsce najszybciej podjęło prawicowe Stronnictwo Demokratyczno - Narodowe, przekształcone później w Związek Sejmowy Ludowo - Narodowy, i w końcu w Związek Ludowo Narodowy (ZLN). W rzeczywistości stał się on kontynuacją Stronnictwa Narodowo - Demokratycznego z Romanem Dmowskim na czele.
Stanowiska zbliżone do ruchu narodowego zajmowało Polskie Stronnictwo Chrześcijańskiej Demokracji (PSChD), powstałe w wyniku połączenia grup chrześcijańsko - społecznych. W maju 1920 r. doszło do połączenia ugrupowań chrześcijańsko demokratycznych działających odrębnie w Wielkopolsce, Małopolsce i Byłym Królestwie Polskim. W wyniku dalszych integracji powstało Narodowo - Chrześcijańskie Stronnictwo Pracy, zwane także PSChD, oraz Chrześcijańską Demokracją, warte wspomnienia z uwagi na wybitną postać, popularność i autorytet Wojciecha Korfantego.
http://www.spchd.lca.pl/strony/obrazki/logo%20spchd%20II.jpg
Partie ludowe reprezentowało przede wszystkim centrowe Polskie Stronnictwo Ludowe "Piast" (PSL "Piast") i lewicowe Polskie Stronnictwo Ludowe "Wyzwolenie" (PSL "Wyzwolenie"). Współdziałały z nimi także mniejsze ugrupowania, głównie o charakterze lewicowym jak np.: Polskie Stronnictwo Ludowe Lewica (PSL Lewica), Chłopskie Stronnictwo radykalne (ChSR) oraz powstały w 1924 r. Związek Chłopski. Tak jak obecnie, tak i w międzywojennym 20-leciu partie chłopskie odegrały głównie rolę "języczka u wagi" przyłączając się do różnych, często przeciwstawnych ruchów politycznych. M.in. w 1923 r. na czele rządu dwukrotnie stanął Wincenty Witos wywodzący się z galicyjskiego PSL "Piast". Konkurencją dla "Piasta" od 1923 r. stało się Polskie Stronnictwo Ludowe "Wyzwolenie" reprezentowane przez licznych zwolenników Piłsudskiego.
http://cyfrowa.chbp.chelm.pl/image/edition/11042
W II Rzeczypospolitej niezwykle ważną pozycję zajmował ruch socjalistyczny. To stąd wywodził się Tymczasowy Rząd Ludowy w Lublinie, na którego czele stał Ignacy Daszyński, popierany przez Piłsudskiego. PPS opowiadała się za szerokimi swobodami obywatelskimi, systemem demokracji parlamentarnej, w tym także autonomią dla mniejszości narodowych. Proponowane zmiany ustrojowe zamierzano wprowadzić za pomocą reform o charakterze socjalnym. Uspołecznienie podstawowych gałęzi gospodarki, udział robotników w zarządzaniu przedsiębiorstwami rozwoju oświaty i spółdzielczości, oddzielenie Kościoła od państwa, wywłaszczenie ziemian bez odszkodowań doprowadziły do ostrego sporu z prawicą i z ... komunistami.
http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3f/Robotnik.PPS_RD.jpg/220px-Robotnik.PPS_RD.jpg
W PPS tak jak w PSL "Wyzwolenie" pojawiły się bardzo silne tendencje propiłsudczykowskie, ich przedstawiciele przez długi czas tworzyli trzon tzw. obozu belwederskiego. Była to silna formacja dysponująca wpływową prasą (głównie warszawski "Robotnik" i krakowskie "Naprzód") i znanymi osobistościami, jak: Daszyński, Moraczewski, Niedziałkowski, i inni. Wśród nich za członków PPS Lewica, lub chociażby sympatyków, uważani byli także Piłsudski i ... mój stryj Julian. Piłsudski dość szybko odciął się od lewicowych nurtów, stryj nie był na bieżąco z powodu wielu poważnych chorób jakich nabawił się podczas walk na froncie wschodnim i pobytu w obozie jenieckim.
http://bi.gazeta.pl/im/7c/27/d9/z14231420Q,Rok-1923--uchwala-Komunistycznej-Partii-Robotnicze.jpg
Komuniści stanowili odrębne ugrupowanie polityczne wywodzące się głównie z Komunistycznej Partii Robotniczej Polski (KPRP), powstałej z połączenia Socjaldemokracji Królestwa Polskiego i Litwy oraz PPS Lewicy.
Generalnie komuniści propagowali zjednoczenie całego ruchu robotniczego, co wymagałoby nawiązania współpracy z socjalistami, ale były to ruchy wyłącznie taktyczne. W rzeczywistości celem KPRP było podporządkowanie sobie całego ruchu robotniczego i przejęcie wpływów PPS. W 1920 r., w czasie bolszewickiej ofensywy na Polskę, KPRP kierowana przez Juliana Marchlewskiego utworzyła nawet Tymczasowy komitet Rewolucyjny Polski z siedzibą w Moskwie, filia rozpoczęła działanie w lipcu 1920 r. w Białymstoku, w okresie największych sukcesów Armii Czerwonej na froncie polsko - sowieckim.
Tak zaczęła się kolejna wojna Piłsudskiego z polskimi partiami politycznymi, zakończona zamachem majowym. O tym już w następnym poście.
.
